অথর্ববেদ ৩/১১/৩ - ধর্ম্মতত্ত্ব

ধর্ম্মতত্ত্ব

ধর্ম বিষয়ে জ্ঞান, ধর্ম গ্রন্থ কি , হিন্দু মুসলমান সম্প্রদায়, ইসলাম খ্রীষ্ট মত বিষয়ে তত্ত্ব ও সনাতন ধর্ম নিয়ে আলোচনা

धर्म मानव मात्र का एक है, मानवों के धर्म अलग अलग नहीं होते-Theology

সাম্প্রতিক প্রবন্ধ

Post Top Ad

স্বাগতম

14 October, 2022

অথর্ববেদ ৩/১১/৩

ऋषि: - ब्रह्मा, भृग्वङ्गिराःदेवता - इन्द्राग्नी, आयुः, यक्ष्मनाशनम्छन्दः - त्रिष्टुप्सूक्तम् - दीर्घायुप्राप्ति सूक्त

সহস্রাক্ষেণ শতবীর্য়েণ শতায়ুষা হবিষাহার্ষমেনম্।

ইন্দ্রো য়থৈনম্ শরদো নয়াত্যতি বিশ্বস্য দুরিতস্য পারম্।। (অথর্বঃ ৩|১১|৩)


অর্থাৎ - হে মনুষ্য! তোমাকে আমি হবন দ্বারা অজ্ঞাত মহামারী রোগ থেকে আর ক্ষয়রোগ থেকে সুখময় জীবনের জন্য উদ্ধার করছি। এই রোগীকে অসাধ্য রোগ ধরে রেখেছে, এইজন্য হে ইন্দ্র আর অগ্নে! আপনি একে আরোগ্য করুন। আমি এই হবনীয় হবিষের সহস্র গুণদায়ক আর আয়ু বৃদ্ধিকারক ঔষধি মিশ্রিত করে তৈরি করেছি, এইজন্য হে যজ্ঞপতি ইন্দ্র! আপনি এই সংসারে ছড়িয়ে পড়া রোগকে দূর করে এই রোগীকে শত বর্ষের আয়ু প্রদান করুন।১,৩।।

स॑हस्रा॒क्षेण॑ श॒तवी॑र्येण श॒तायु॑षा ह॒विषाहा॑र्षमेनम्। 

इन्द्रो॒ यथै॑नं श॒रदो॒ नया॒त्यति॒ विश्व॑स्य दुरि॒तस्य॑ पा॒रम् ॥

स्वर सहित पद पाठ

स॒ह॒स्र॒ऽअ॒क्षेण॑ । श॒तऽवी॑र्येण । श॒तऽआ॑युषा । ह॒विषा॑ । आ । अ॒हा॒र्ष॒म् । ए॒न॒म् । इन्द्र॑: । यथा॑ । ए॒न॒म् । श॒रद॑: । नया॑ति । अति॑ । विश्व॑स्य । दु॒:ऽइ॒तस्य॑ । पा॒रम् ॥११.३॥


स्वर रहित मन्त्र

सहस्राक्षेण शतवीर्येण शतायुषा हविषाहार्षमेनम्। इन्द्रो यथैनं शरदो नयात्यति विश्वस्य दुरितस्य पारम् ॥

स्वर रहित पद पाठ

सहस्रऽअक्षेण । शतऽवीर्येण । शतऽआयुषा । हविषा । आ । अहार्षम् । एनम् । इन्द्र: । यथा । एनम् । शरद: । नयाति । अति । विश्वस्य । दु:ऽइतस्य । पारम् ॥११.३॥

অথর্ববেদ ৩/১১/৩

पदार्थ -
(सहस्राक्षेण) सहस्रों नेत्रवाले, (शतवीर्येण) सैकड़ों सामर्थ्यवाले (शतायुषा) सैकड़ों जीवनशक्तिवाले (हविषा) आत्मदान वा भक्ति से (एनम्) इस [आत्मा] को (आ अहार्षम्) मैंने उभारा है। (यथा) जिससे (इन्द्रः) ऐश्वर्यवान् मनुष्य (एनम्) इस [देही] को (विश्वस्य) प्रत्येक (दुरितस्य) कष्ट के (पारम्) पार (अति=अतीत्य) निकालकर (शरदः) [सौ] शरद् ऋतुओं तक (नयाति) पहुँचावे ॥३॥

भावार्थ - जब मनुष्य एकाग्रचित्त होकर अनेक प्रकार से अपनी दर्शनशक्ति, कर्मशक्ति और जीविकाशक्ति बढ़ाकर अपने को सुधारता है, तब वह इन्द्र पुरुष सब उलझनों को सुलझाकर यशस्वी होकर चिरंजीवी होता है ॥अथर्ववेद भाष्य (पण्डित क्षेमकरणदास त्रिवेदी)

No comments:

Post a Comment

ধন্যবাদ

বৈশিষ্ট্যযুক্ত পোস্ট

যজুর্বেদ অধ্যায় ১২

  ॥ ও৩ম্ ॥ অথ দ্বাদশাऽধ্যায়ারম্ভঃ ও৩ম্ বিশ্বা॑নি দেব সবিতর্দুরি॒তানি॒ পরা॑ সুব । য়দ্ভ॒দ্রং তন্ন॒ऽআ সু॑ব ॥ য়জুঃ৩০.৩ ॥ তত্রাদৌ বিদ্বদ্গুণানাহ ...

Post Top Ad

ধন্যবাদ