देवता: सविता ऋषि: श्यावाश्व आत्रेयः छन्द: गायत्री स्वर: षड्जः
य इ॒मे उ॒भे अह॑नी पु॒र एत्यप्र॑युच्छन्। स्वा॒धीर्दे॒वः स॑वि॒ता ॥
য ইমে উভে অহনী পুর এত্যপ্রয়ুচ্ছন্।
স্বাধীদৈবঃ সবিতা।।
পদার্থঃ (য়ঃ) যিনি (অপ্রয়ুচ্ছন্) প্রমাদ করনে না এমন মনুষ্য (স্বাধীঃ) উত্তম প্রকারে প্রতিষ্ঠিত হয়, যার দ্বারা তিনি (দেবঃ) প্রকাশমান (সবিতা) শ্রেষ্ঠ কর্ম্মে প্রেরণকারী সত্যেই বর্ত্তমান (স্থিত) থাকে, তেমন (ইমে) এই (উভে) দুই / উভয় (অহনী) রাত্রি ও দিনের মত সত্যে (পুরঃ) আগে (এতি) প্রাপ্ত হয়, সেই ভাগ্যশালী হয়।
মহর্ষি দয়ানন্দ সরস্বতীকৃত সংস্কৃত ভাষ্যের আধারে বাংলা অনুবাদ ভাষ্যঃ
এই মন্ত্রে বাচকলুপ্তোপমালঙ্কার রয়েছে। যেমন পরমেশ্বর সঠিকভাবে / যথাযোগ্য নিজ নিয়ম কে রক্ষা করেন, তেমনই মনুষ্যও যেন শ্রেষ্ঠ নিয়মের যথাবত্ (সঠিকভাবে) রক্ষা করে।
अन्वय:
योऽप्रयुच्छन् मनुष्यो यथा स्वाधीर्देवः सविता सत्ये वर्त्तते तथेमे उभे अहनी सत्येन पुर एति स एव भाग्यशाली भवति ॥
पदार्थान्वयभाषाः -(यः) (इमे) (उभे) (अहनी) रात्रिदिने (पुरः) (एति) प्राप्नोति (अप्रयुच्छन्) प्रमादमकुर्वन् (स्वाधीः) सुष्ठ्वाधीयते येन सः (देवः) द्योतमानः (सविता) सत्कर्मसु प्रेरकः ॥-स्वामी दयानन्द सरस्वती
भावार्थभाषाः -अत्र वाचकलुप्तोपमालङ्कारः । यथा परमेश्वरः स्वकीयान्नियमान् यथावद्रक्षति तथैव मनुष्या अपि सुनियमान् यथावद्रक्षन्तु ॥
👆
Posts
No comments:
Post a Comment
ধন্যবাদ